Ngày nay, thụ tinh trong ống nghiệm (In vitro fertilization – IVF) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hỗ trợ sinh sản, mang đến niềm hạnh phúc to lớn cho nhiều cặp vợ chồng. Trong IVF, trứng và tinh trùng được thụ tinh bên ngoài cơ thể để tạo thành phôi. Phôi sau khi hình thành sẽ được nuôi phát triển đến thời điểm thích hợp rồi đưa trở lại buồng tử cung của người mẹ để tiếp tục quá trình hình thành thai nhi.

Hình: Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn

Sau khi người vợ được cho thuốc kích thích buồng trứng để có những nang noãn trưởng thành sẽ tiến hành chọc hút noãn. Vào ngày chọc hút noãn người chồng lấy tinh trùng, trứng và tinh trùng được kết hợp với nhau trong labo thụ tinh trong ống nghiệm qua phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (Intra - Cytoplasmic Sperm Injection - ICSI) để tạo thành phôi. Tại đây, phôi sẽ phát triển qua từng giai đoạn như sau:

• Giai đoạn tiền nhân (ngày 0 - ngày 1):

Ở giai đoạn này, các chuyên viên phôi học sẽ kiểm tra xem sự thụ tinh đã thực sự xảy ra hay chưa bằng cách quan sát sự xuất hiện tiền nhân 16 - 18 giờ sau ICSI. 2 tiền nhân kết hợp ngay sau đó, tạo thành ADN của phôi. 

• Giai đoạn phân chia (Ngày 1 – Ngày 3):

Trong vài giờ tiếp theo, tế bào đầu tiên của phôi bắt đầu phân chia thành 2 tế bào và cứ tiếp tục phân chia như vậy. Phôi sẽ có từ 4 - 8 tế bào ở thời điểm 67 - 68 giờ sau ICSI. 

• Giai đoạn phôi dâu sớm (Ngày 3 – Ngày 5):

Sau thụ tinh khoảng 3 – 4 ngày, các phân bào của phôi nhân lên nhanh chóng, liên kết chặt chẽ với nhau. Ở giai đoạn này cũng bắt đầu xuất hiện các hốc dịch nhỏ ở phôi.

• Giai đoạn phôi nang (Ngày 5+):

Giai đoạn này phôi nang đã mở rộng, dịch nang cũng lấp đầy thể tích phôi. Các tế bào của phôi cũng bắt đầu biến đổi thành hai loại là nội phôi bào (Inner cell mass - ICM) và tế bào lá nuôi (Trophectoderm - TE). Nội phôi bào là thành phần về sau phát triển thành thai nhi và tế bào lá nuôi phát triển thành nhau thai. Tiếp theo là hiện tượng phôi thoát màng. Từ đây, phôi bắt đầu làm tổ ở nội mạc tử cung của người mẹ và tiếp tục phát triển thành thai nhi.

Hình: Các giai đoạn phát triển của phôi

Vậy chuyển phôi trong giai đoạn nào sẽ mang đến hiệu quả tốt nhất cho khách hàng là điều đáng được quan tâm. So với chuyển phôi ngày 3, chuyển phôi ngày 5 làm giảm nguy cơ đa thai do hạn chế tối đa số phôi chuyển vào buồng tử cung, mang đến một thai kỳ an toàn hơn. 

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng được khuyến cáo nuôi phôi đến ngày 5 bởi việc nuôi phôi ngày 5 có thể làm giảm số lượng phôi so với phôi ngày 3, thậm chí không còn phôi đủ tiêu chuẩn để chuyển phôi.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả nuôi phôi ngày 5 đó là độ tuổi của người phụ nữ, số lượng và chất lượng phôi ngày 3. Về độ tuổi người phụ nữ, chất lượng noãn hay chất lượng phôi đều bị tác động bởi tuổi của người phụ nữ. Nếu tuổi người phụ nữ càng cao thì tỷ lệ có phôi nuôi đến ngày 5 càng thấp. Về số lượng và chất lượng phôi, nếu số noãn thu được sau chọc hút noãn tạo được nhiều phôi ngày 3 thì càng có cơ hội có phôi phát triển đến ngày 5. Do đó, tùy vào số lượng và chất lượng của phôi mà bác sĩ sẽ tư vấn cho khách hàng có nên nuôi phôi lên ngày 5 hay không.

Tại Khoa Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Phụ sản Thành phố Cần Thơ, kỹ thuật nuôi phôi đến ngày 5 đã được áp dụng mang đến hiệu quả cao trong điều trị với tỷ lệ thành công khoảng 60%.

Tài liệu tham khảo: https://advancedfertility.com/ivf-in-detail/blastocyst-culture/